घट्दो क्रममा एचआईभी संक्रमित, हाल ३४ हजार ३३७ जना व्यक्तिमा एचआईभी संक्रमण

खोज पत्रिका आइतवार, २०८२ मंसिर १४, १५ :०४ बजे

काठमाडौं । नेपालमा एचआईभी संक्रमितको संख्या विस्तारै घट्न थालेको सरकारी तथ्यांकले देखाएको छ । आइतवार विश्व एड्स दिवसको अवसरमा आयोजित अन्तरक्रिया कार्यक्रममा बोल्दै राष्ट्रिय एड्स तथा यौन रोग नियन्त्रण केन्द्रका निर्देशक डा. सर्वेश शर्माले अनुमान भन्दा संक्रमण घटेको बताए ।

राष्ट्रिय एड्स तथा यौन रोग नियन्त्रण केन्द्रका निर्देशक डा. सर्वेश शर्माले नेपालमा एचआईभी र एड्स विगतको तुलनामा घटेको बताए । उनले सन् २०२४ को अन्त्यसम्म नेपालमा ३४ हजार ३ सय ३७ व्यक्तिमा एचआईभी संक्रमण भएको बताए । उनका अनुसार वयस्क जनसंख्यामा शुन्य दशमलब १३ प्रतिशत संक्रमण रहेको छ ।

सरकारी तथ्यांक अनुसार कुल संक्रमितमध्ये १५ वर्ष भन्दा माथिका ३३ हजार २ सय ७९ जना रहेका छन् । त्यस्तै १५ वर्ष माथिका १४ हजार जना महिलाहरूमा एचआइभी संक्रमण छ । डा. शर्माले १५ वर्ष भन्दा माथिका एचआइभी संक्रमित पुरुषहरूको संख्या १९ हजार २ सय ७९ रहेको र एक हजार ५८ जना एचआइभी पोजेटिभ बालबालिकाहरू रहेको स्पष्ट पारे ।

गत एक वर्षमा आमालाई एचआइभी परीक्षण गर्दा २ सय २७ जना बालबालिकाहरू संक्रमित फेला परेका छन् । अझैपनि दिनमा २ जना नयाँ संक्रमित थपिरहेका छन् भने दिनमा एक जनाको एचआइभीका कारण मृत्यु भइरहेको छ । २०२४ मा ६१४ व्यक्तिमा एचआईभीको नयाँ संक्रमण अनुमान गरिएको छ, यो सन् २००० को तुलनामा ८९ प्रतिशतले घटेको छ । निर्देशक शर्माका अनुसार सन् २००० मा ५ हजार ६ सय व्यक्तिहरुमा नयाँ संक्रमण अनुमान गरिएको थियो । सन् २०१० को तुलनामा ७६ प्रतिशतले कम हो ।

तथ्यांक अनुसार मृत्युमा पनि कमि आएको छ । डा शर्मा भन्छन् सन् २०२४ मा मात्रै ५ सय ६९ जना व्यक्ति एड्सका कारण मृत्यु हुने अनुमान थियो । सन् २०१० को तुलनामा मृत्युदर ७६ प्रतिशतले कम हो । सन् २०१० मा २ हजार ४ सय व्यक्तिहरुको एड्सका कारण मृत्यु भएको थियो । बच्चाहरुमा समेत संक्रमण र मृत्युदर घटेको छ ।

सन् २०२४ को अन्त्य सम्ममा देशभर २६ हजार ३ सय ७२ जना संक्रमितले एन्टीरेट्रोभाइरल उपचार लिइरहेका छन् । अनुमानीत कुल एचआईभी संक्रमित मध्ये ७७ प्रतिशत उपचारमा छन् । निर्देशक डा शर्माका अनुसार नेपालमा सन् २०३० सम्ममा एड्सको महामारीलाई अन्त्य गर्ने लक्ष्यलाई हासिल गर्न ९५—९५—९५ लक्ष्य लिएको छ ।

सन् २०३० सम्ममा एड्सको महामारीलाई अन्त्य गर्न ९५ प्रतिशतलाई आफ्नो संक्रमणबारे थाहा पाउने, ९५ प्रतिशतले औषधि उपचारमा पहुँच पुराउने र ९५ प्रतिशतको भाइरललोड कम गराउने सरकारी लक्ष्य रहेको छ । डा शर्माले आगामी एक वर्षभित्र एचआइभी संक्रमण विरुद्धको रणनीति बनाउनुपर्ने आवश्यकता रहेको औल्याए ।

राष्ट्रिय एड्स तथा यौन रोग नियन्त्रण केन्द्र, एचआईभी, हेपाटाइटिस तथा यौनरोगका लागि आवश्यक बजेट तथा कार्यक्रम प¥याप्त नहुँदा प्रभावकारी कार्यान्वयनमा चुनौती रहेको निर्देशक शर्माले बताए । उनका अनुसार बजेट तथा कार्यक्रम कम हुँदै जाँदा २०३० सम्मको ९५—९५—९५ लक्ष्यमा पुग्न समेत कठिन भएको छ ।

स्वास्थ्यमा हुने खरिद समस्या र बहुवर्षीय खरिद योजनाको अभावले पनि एचआईभी र एड्समा राज्यले लिएको लक्ष्यमा पुग्न चुनौतीहरु थपिदै गएको निर्देशक शर्माको भनाई छ । शर्मा भन्छन्, अझैपनि गर्भवती महिलाहरुको एचआईभी परिक्षण त्यस्तै एचआईभीको जोखिममा रहेका शिशुहरुको नियमित फलोअपको काम अपेक्षा अनुसार हुन सकेको छैन ।

क्याटेगोरी : जनगुनासो, देश/दुनियाँ, प्रमुख समाचार, समाचार, सामाजिक सञ्जाल