देउवाले ८९ दिनपछि बनाए पूर्ण मन्त्रिपरिषद, यी हुन देउवाका सारथी

काठमाडौं । प्रधानमन्त्री नियुक्त भएको ८८ दिनका दिन शेरबहादुर देउवाले मन्त्रीपरिषद्लाई पुर्णता दिएका छन् । नवनियुक्त मन्त्रीहरुले आजै राष्ट्रपति समक्ष पद तथा गोपनीयताको सपथ समेत लिएका छन् । नेपाली कांग्रेसबाट यस अघि देउवाले आफु निकट बालकृष्ण खाँणलाई गृह र नारायण खड्कालाई परराष्ट्र मन्त्री नियुक्त गरिसकेका छन् । शुक्रबार मन्त्रीपरिषद्लाई पूर्णता कसैलाई पनि उपप्रधानमन्त्री बनाएका देउवाले खाँणलाई आफूपछि दोस्रो वरियतामा राखेका छन् । सरकार गठन भएको दिन कानून मन्त्रीका रुपमा सपथ लिएका ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्की अहिले सञ्चार, सूचना तथा प्रविधि मन्त्री बनाइएको छ । कार्की प्रधानमन्त्री देउवाका अति विश्वासपात्र नेतामा गनिन्छन् । प्रधानमन्त्रीका रुपमा देउवाको चौथो कार्यकालमा उनी अर्थमन्त्री थिए ।

त्यस्तै कानुन न्याय तथा संसदीय मामिला मन्त्रीको रुपमा बरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेल निकट नेता दिलेन्द्र बडुले जिम्मेवारी पाएका छन । उनी कांग्रेसको समानुपातिक सुचीबाट सांसद बनेका हुन् । रक्षा मन्त्रालयको जिम्मेवारी डाक्टर मिनेन्द्र रिजालले पाएका छन् । उनी कांग्रेस प्रतिपक्षमा रहँदा छायाँ ‘अर्थमन्त्री’ थिए । माओवादी सेनाका लडाकु समायोजन समितिको सदस्यका रूपमा ६ वर्ष काम गरेका रिजाल रक्षा मामिलाका विशेषज्ञ समेत हुन् । यसअघि संचार मन्त्री बनि सकेका रिजाल महामन्त्री शंशाक कोइरालाको सिफारिसमा मन्त्री बनेका हुन् । साढे ४ दशक लामो राजनीतिक जीवनमा महिला अधिकार र न्यायका लागि आवाज उठाउँदै आएकी उमा रेग्मी महिला बालबालिका तथा ज्येष्ठ नागरिक मन्त्री बनेकी छन् ।

कांग्रेसको भ्रातृ संस्था नेपाल महिला संघको निर्वाचित सभापति समेत रहेकी रेग्मी २०३७ सालमा त्रिवि केन्द्रीय क्याम्पसको स्ववियू सभापतिमा निर्वाचित भएकी थिइन । उनले पटक–पटक गरी ३ वर्ष जेल जीवन बिताएकी छन् । पूर्वमहामन्त्री कृष्ण सिटौलाको खेमाबाट उमाकान्त चौधरी, खानेपानी मन्त्री बनेका छन् । माओबादी केन्द्रबाट अर्थ मन्त्रालय जनार्दन शर्मा र ऊर्जा मन्त्रालय पम्फा भुसालले सम्हालिरहेका छन । शुक्रबार गरिएको सरकार बिस्तारमा शिक्षा विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्रीमा देवेन्द्र पौडेललाई चयन गरिएको छ । पौडेल २०७१ सालमा माओवादीको केन्द्रीय सदस्य बनेका थिए । २०६२ मा पोलिटव्यूरो सदस्य बनेका उनी, अहिले माओवादी केन्द्रको स्थाइ कमिटि सदस्य हुन् । उनी पहिलो पटक मन्त्री बनेका हुन ।

२०६८ मा बाबुराम भट्टराई प्रधानमन्त्री हुँदा उनी राजनीतिक सल्लाहाकार थिए । भट्टराईले तत्कालीन एकीकृत माओवादी त्यागेर नयाँ शक्ति पार्टी गठन गर्दा पौडेलले पनि साथ दिएका थिए । तर, त्यसको १८ महिनापछि नै उनी फेरि माओवादीमै फर्किएका थिए । अहिले उनले माओवादी अध्यक्ष पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ निकट भएर काम गरिरहेका छन् । भूमि व्यवस्था सहकारी तथा गरिबी निवारण मन्त्रीमा शशि श्रेष्ठ नियुक्त भएकी छन । उनी बाम विश्लेषक श्याम श्रेष्ठकी बहिनी तथा माओवादी नेता लीलामणि पोखरेलकी पत्नी हुन् । उनको घर काठमाडौँको कोटेश्वरमा छ । देउवा मन्त्रीमण्डलमा माओवादी नेता महेश्वर गहतराज युवा तथा खेलकुद मन्त्री बनेका छन । २०७४ को निर्वाचनमा बाँके क्षेत्र नम्बर १ बाट प्रत्यक्ष निर्वाचित सांसद गहतराजले विद्यार्थी संगठनबाट राजनीति सुरु गरेका थिए ।

एकिकृत समाजवादीबाट विरोध खतिवडा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्री बनेका छन् । खतिवडा २०४८, २०५१, २०५६ र २०७४ सालको प्रतिनिधिसभा निर्वाचनमा मकवानपुरबाट निर्वाचित भएका थिए । उनले एमालेबाट चारचार पटक सांसद निर्वाचित हुँदा समेत कहिल्यै मन्त्री बन्न पाएका थिएनन् । अहिले एमालेबाट बिद्रोह गरेर एकिकृत समाजबादीमा आबद्ध भएपछि मन्त्री बन्न सफल भएका छन् । विद्यार्थी आन्दोलनबाट उदाएकी चर्चित युवा नेतृ रामकुमारी झाँक्री शहरी विकास मन्त्री बनेकी छन् । समानुपातिक निर्वाचन प्रणालीबाट २०७४ सालमा उनी प्रतिनिधि सभा सदस्यमा बनेकी हुन् । एमालेको विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियुको १९ औं राष्ट्रिय सम्मेलनबाट झाँक्री अध्यक्षमा निर्वाचित भएकी थिइन् । पछिल्लो समय उनी राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारी र एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीको कडा आलोचकका रुपमा राजनीति बृत्तमा विशेष चर्चामा छिन् ।

२०६२/६३ सालको जनआन्दोलनका क्रम प्रहरीको दमनका मुखभरी रगत पोतिएको तस्वीर सार्वजनिक भएपछि पोस्टर गर्लको उपनाम पाएकी झाँक्रीले एमाले विभाजनको दिन एकिकृत समाजबादीका अध्यक्ष माधव नेपाललाई निर्वाचन आयोगमा हात समातेर डो¥याएको तस्बिर सामाजिक सञ्जालमा भाइरल बनेको थियो । २०७४ सालको आम निर्वाचनमा तनहुँमा काँग्रेसका बरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेललाई हराएर चर्चा कमाएका कृष्णकुमार श्रेष्ठ (किसान) श्रम रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्री बनेका छन् । उनि एमालेमा रहदा केपी ओली निकट मानिन्थे । महेश बस्नेत र पूर्वआईजी सर्वेन्द्र खनालले जसपाका सांसदलाई मधेसबाट काठमाडौं ल्याएको प्रकरणमा श्रेष्ठको समेत नाम मुछिएको थियो ।

केपी ओलीको समूहमा लाग्दा मन्त्री बन्ने अवसर नपाएका श्रेष्ठले एमाले र ओली दुबैलाई छोड्दा सरकारमा जाने मौका पाएका छन् । केपी शर्मा ओली नेतृत्वको सरकारमा वन तथा वातावरण मन्त्री बनेका प्रेमबहादुर आलेलाई पनि संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्यन मन्त्री मन्त्री बनाइएका छ । एकीकृत समाजवादी पार्टी स्थापनामा सक्रिय भूमिका खेलेका आले बनमन्त्री हुदा आफ्ना अभिव्यक्तिका कारण विवादमा पर्ने गरेका थिए । देउवाले विश्वासको मत लिँदा माधव नेपाल निकटका नेताहरुले साथ छोड्दा आले उनको सहारा बनेका थिए । त्यस्तै जनजाती कोटाबाट भवानी प्रसाद खापुङ राज्यमन्त्री बनेका छन् ।

तत्कालीन नेकपा एमालेका नेता खापुङ २०७४ को चुनावमा तेह्रथुमबाट निर्वाचित भएका थिए । २०६९ सालमा एमाले परित्याग गरेर संघीय समाजवादी पार्टीको संस्थापक महासचिव, समाजवादी पार्टीको सहअध्यक्ष हुँदै हाल जसपाको केन्द्रीय कार्यकारिणी रहेका राजेन्द्र श्रेष्ठ संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासन मन्त्री बनेका छन् । श्रेष्ठ समानुपातिक प्रणालीबाट सांसद भएका हुन् । देउवा मन्त्रीमण्डलमा संघीय राजधानीको प्रतिनिधित्व गर्ने उनी दुई मध्ये एक मन्त्री पनि हुन् ।

हुनत उनी २०५५ सालमा नै आवास तथा भौतिक योजनामन्त्री समेत बनेका थिए । भारतमा जन्मिएर नेपालको राजनीतिमा सक्रिय रहेकी रेणुकुमारी यादव भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री बनेकी छन् । उनी २०४७ सालमा नै नेपाली कांग्रेसको महिला संघको अध्यक्ष भएकी थिइन् । कांग्रेस परित्याग गरेर उनी राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीमा प्रवेश गरेर सहायक महामन्त्री र मन्त्री समेत बनेकी थिइन । जसपाबाट महेन्द्रराय यादव कृषि तथा पशुपन्छी विकास मन्त्री बनेका छन् ।

यादव २०५६ सालमा नेकपा एमालेको तर्फबाट सर्लाहीबाट निर्वाचित समेत भएका थिए । २०६२÷६३ सालको आन्दोलनपछि एमाले परित्याग गरेर उनले तराई मधेस लोकतान्त्रिक पार्टी स्थापना गर्दै महासचिव बनेका थिए । तमलोपा परित्याग गरी तराई मधेस सद्भावना पार्टीको स्थापना गरेका उनी राष्ट्रिय जनता पार्टीको अध्यक्ष मण्डलको सदस्य समेत थिए । जसपा भित्र विवाद चलिरहदा उपेन्द्र यादवलाई साथ दिएका उनी हाल जसपाको केन्द्रीय कार्यकारीणी सदस्य छन् ।

२०५४ सालमा राज्यमन्त्रीको जिम्मेवारी पाएका यादव २०६४ मा सिंचाइमन्त्री, २०६७ मा उद्योगमन्त्री र पछि सामान्य प्रशासन मन्त्री समेत बनिसकेका छन । १७ बर्ष लामो शिक्षण पेशा छाडेर राजनीतिमा लागेका रामसहाय प्रसाद यादव वन तथा वातावरण मन्त्री बनेका छन् । बीएस्सी, बिएडसम्म अध्ययन गरेका यादव २०४७ सालमा नेपाल सद्भावना पार्टीमा आवद्ध रहेर राजनीति सुरु गरेका थिए । उनको स्थायी ठेगाना बारा जिल्लाको सिम्रौनगढ नगरपालिका हो ।

थप समाचार

अमेरिकी राष्ट्रपतिका उमेद्वार ट्रम्प–ह्यारिस पहिलो पटक आमनेसामने

प्रधानमन्त्री ओलीलाई बालेनले भने–उहिल्यै मरिन् सासू, अहिले आए आँसु

रवि लामिछानेले भेटे प्रधानमन्त्री ओली,पोखरामा कालोझण्डा देखाएकोमा असन्तुष्टि

उपसभामुख रानालाई किन हटाउन खोज्दैछन् सत्तारुढ दल, यस्तो छ लागेको…

प्रतिनिधिसभा बैठक बस्दै, यस्तो छ कार्यसूची

५ जिल्लाका सीडीओ फेरिए, काठमाडौँमा जयनारायण आचार्य